Familieparticipatie, samen voor dat beetje éxtra

“Familieparticipatie, een mooi woord voor ‘we doen het samen’”, vertelt Lonneke. Het helpt ons om zoveel mogelijk voor onze bewoners te kunnen betekenen. En niet zonder reden; er komt helaas een zorgkloof op ons af. De vergrijzing, bezuinigingen en het medewerkerstekort leiden steeds meer tot problemen. We doen alles om de dag voor onze bewoners zo fijn mogelijk te maken, maar we lopen helaas ook tegen grenzen aan.”

Werken vanuit ons zorghart

“We hebben dit beroep gekozen vanuit ons zorghart, we zetten ons in voor welzijn van mensen. We merken de afgelopen tijd dat dit welzijn onder druk komt te staan. Dat het lastig is om iets extra’s te kunnen doen voor onze bewoners. Bij de Heikant hebben we enkele jaren geleden de ‘Heikanteling’ doorgemaakt. We richtten ons hiermee op de vraag hoe de ouderenzorg er nu en in de toekomst uit moet zien. Een van de uitkomsten was dat we meer willen insteken op participatie vanuit familie en andere naasten."

"We waren daar een aardig eind mee op dreef, maar toen kwam corona. De deuren sloten, families wisselden en eigenlijk kunnen we nu, een paar jaar later, opnieuw beginnen met dit proces.”

Begrip én onbegrip

"Veel familieleden begrijpen heel goed dat er extra hulp nodig is. Zij dragen graag hun steentje bij. Anderen vinden het lastiger, die zeggen ‘we betalen toch genoeg? Zorg maar dat je het rond krijgt’. Dat vind ik lastig, het is geen onwil van ons, het is een maatschappijbreed probleem. We leggen dan uit dat het hun eigen familielid is waar we graag wat extra’s voor zouden willen doen. Maar ik begrijp ook wel dat er balans moet zijn, familie moet geen structurele diensten draaien. Dat hoor ik ook regelmatig terug ‘het moet niet zo zijn dat wij als familie de gaten van Sensire opvullen’. En daar ben ik het mee eens.”

Ook Sylvia denkt dat familie veel kan betekenen op de Heikant. “De werkdruk is hoog, dat merk je. Ik vind het zelf fijn om wat te kunnen doen voor de locatie waar mijn moeder woont. Ik denk overigens dat dat het beste werkt: met een familielid op de locatie heb je er het meeste feeling mee. Maar niet elke bewoner heeft natuurlijk familie. Ik zie mezelf als mantelzorger, dat was ik al en dat ben ik nog steeds. Ik vind het belangrijk dat mijn moeder leuke activiteiten heeft. Soms is dat hier in huis, dan ga ik bijvoorbeeld met haar en een aantal andere bewoners kaarten."

Lonneke haakt hierop aan: “We hebben hier met de herinrichting ook rekening mee gehouden. We hebben een grote ronde tafel geplaatst. Als mensen hier een spelletje spelen lopen anderen langs of schuiven aan. Het is een mooie manier om elkaar te ontmoeten.”

Sylvia: “ik vind het daarnaast belangrijk dat mijn moeder met een activiteit ergens naartoe gaat, onder de mensen komt. Ze heeft er niet altijd zin in, maar toch ga ik met haar op pad; carnaval bijvoorbeeld, of iets anders leuks. Ik probeer dan ook een andere bewoner mee te nemen. Er is een potje hier op de afdeling voor dit soort dingen, zodat je een kop koffie kunt drinken met de bewoners. Dan hoef je dat niet zelf te betalen.”

Inventarisatie

Lonneke: “Toen we na de coronalockdowns opnieuw zijn begonnen met het opzetten van de participatie zijn we begonnen met een inventarisatie onder familie. Hoe is de beschikbaarheid? Want misschien vragen we wel hulp van mensen op dagen dat ze helemaal niet kunnen. En wat voor een activiteiten zou familie willen begeleiden? Incidenteel, zoals NLdoet, of structureel, zoals een wekelijks koffiemoment. We willen het laagdrempelig maken, tegemoetkomen aan de mensen. We proberen familieleden actief te betrekken, ook bij overleggen. Bijvoorbeeld over het open deuren beleid. Maar mensen zijn druk, het is een dun lijntje. Je wil ze ook niet overvragen.”

Inspiratie, geboren uit nood

“Afgelopen november hadden we een groot personeelstekort door ziekte, toen hebben we uit nood familieleden gevraagd te helpen. Niet met zorgtaken uiteraard, maar bijvoorbeeld koffie delen of ontbijt maken. Het zorgde voor rust en regelmaat in de huiskamer, dat was ontzettend fijn. We merkten dat deze ervaring anderen inspireerden, het besef dat je zorg samen doet."

"Sindsdien gaan we het gesprek ook duidelijker aan bij kennismaking voor een inhuizing. We willen werken met actieve participatie, we gaan het anders niet redden. Komt er geen familie bij een activiteit, dan kan de activiteit niet altijd doorgaan. En dat is zo jammer voor de bewoners hier."

"We proberen naasten betrokken te krijgen in onze organisatie, de een is daar actiever in dan de ander maar het is wel ons doel. We zouden het liefst zien dat zij zelf activiteiten bedenken die ze dan kunnen uitvoeren, wij volgen dan daarin. Maar dat is de volgende stap. Met hulp van familie kunnen we nét dat stukje extra bieden, en daar gaat ons zorghart dan weer harder van kloppen.”