Het meisje van de thuiszorg

De klik

Op een donderdag in maart overleed Rianne. Ik mocht haar een jaar begeleiden nadat ze de diagnose maagkanker kreeg. Rianne is een zelfstandige, alleenwonende vrouw die haar zaakjes altijd goed op orde en geregeld had. We hadden vanaf dag één al meteen een klik. Als ik kwam was er altijd koffie en een lijstje met vragen. Naast praktische adviezen tijdens de behandeling, waren we ook steeds met kleine stapjes in gesprek over haar levenseinde. ‘In stapjes', dat was heel belangrijk voor haar. We hadden het over de dood, maar vooral over het leven.

Het meisje van de thuiszorg

Na de behandeling bleef het een tijd goed gaan met Rianne en ze genoot van al het moois in haar leven. Echter, vier maanden voor haar overlijden, kwamen er meer klachten en bleek uit onderzoek dat de ziekte weer actief was en er meer uitzaaiingen waren. Rianne werd verwezen naar Nijmegen voor een mogelijke (nieuw ontwikkelde) behandeling. Toen ze daar vragen over had ging ik dit voor haar navragen in Nijmegen. Later die dag werd Rianne teruggebeld met de opmerking dat ‘het meisje van de thuiszorg’ niet zo moeilijk moest doen. Rianne was hier woest over en liet dat ook duidelijk blijken aan de beller. We deden helemaal niet moeilijk maar Rianne voelde en ik zag dat ze werd ingehaald door de tijd. Ze kreeg steeds meer klachten en haar conditie ging achteruit. Uiteindelijk is ze ook niet meer naar Nijmegen geweest voor die nieuwe behandeling.

Meer stapjes richting het levenseinde

Er waren toen nog steeds veel goede dagen en af en toe ook een dag dat haar darmen erg actief waren, met klachten van pijn, misselijkheid, braken en veel ontlasting. Na zo’n dag ging het weer een tijd goed en kon Rianne de dingen doen die ze graag nog wilde doen. Ze keek vooral naar wat ze wél kon en ging ervoor. Onze gesprekken richten zich intussen steeds meer op het levenseinde en in stapjes was Rianne zelf alles aan het regelen voor na haar overlijden om daarmee zelf de regie te houden maar ook vooral om haar broer en schoonzus te ontlasten.

Op de foto: Lidy samen met de kaarten die door Rianne zijn gemaakt

Confronterende stapjes

Als ik vooruit dacht en iets voorstelde was de confrontatie steeds weer groot en had ze tijd nodig om aan het idee te wennen. Een dag later belde ze dan en zei dat het goed was: 'regel het maar'. Zo kwam er een bed, noodmedicatie en later een morfinepomp. Het verpleegkundige zorgteam kwam erbij, eerst af en toe en later dagelijks voor de zorg. Dit was in het begin heel lastig, maar in stapjes groeide haar vertrouwen en dankbaarheid voor de liefdevolle zorg die ze van hen ontving. Haar broer en schoonzus (die ver weg wonen) kwamen bij haar in huis. Zij, samen met alle lieve vrienden uit haar eigen netwerk, zorgden ervoor dat ze thuis kon blijven en daar genoot ze volop van. De 'slaapfeestjes' met vrienden, als haar broer en schoonzus er even niet waren, werden waardevolle één op één momenten van afscheid nemen.

Palliatieve sedatie of time-out sedatie

Anderhalve week voor haar overlijden was er een plotseling moment met heel veel pijn en onrust. Haar buik was enorm pijnlijk en haar darmen hyperactief, met veel ontlasting, misselijkheid en braken tot gevolg. Ophogen van de morfinepomp had (nog) onvoldoende effect en de situatie werd onhoudbaar. Palliatieve sedatie leek de beste en snelste optie voor dat moment. Maar wat als de darmen weer tot rust komen en de morfine zijn werk gaat doen? Mijn inziens konden we (ook in de gedachte van Rianne) nog een tussenstapje maken. Ik stelde een time-out-sedatie voor, met andere woorden nu starten met een midazolampomp om Rianne in slaap te brengen en deze pomp de volgende ochtend stopzetten om dan opnieuw haar comfort te beoordelen. De huisarts kende dit niet, maar vertrouwde op mijn kennis en kunde en stemde daarmee in.

Na het aansluiten van de pomp, kwam er al snel rust en ontspanning en er volgde een goede nacht. Toen Rianne de volgende dag weer wakker werd, was de pijn onder controle en waren haar darmen tot rust gekomen. Het was voor Rianne fijn en waardevol om wakker te zijn. We besloten toen samen om de pomp uit te laten en alleen ‘s nachts te laten lopen voor goede nachten.

Een bijzondere week door de time-out-sedatie

Deze time-out-sedatie bracht Rianne een bijzondere week met veel liefdevolle momenten met dierbaren. Er werden herinneringen gedeeld, er werd gelachen en er was vooral dankbaarheid. Ze gaf zich helemaal over en wist dat we bij opnieuw klachten de sedatie meteen weer zouden opstarten. Deze week was een belangrijk onderdeel in haar proces van loslaten en losgelaten worden. Toen de energie bij Rianne verder wegzakte, ze nauwelijks nog kon praten en wakker zijn niet meer comfortabel was, besloten we samen om haar continu te laten slapen waarna zij, op haar eigen moment, kon gaan …….

Samen met het verpleegkundig zorgteam, de huisarts, haar broer en schoonzus en alle anderen uit haar netwerk en met vooral haar vertrouwen in ons, hebben we dit proces van haar mogen meebeleven. Dank je wel Rianne, je hebt ons een mooie ervaring voor het leven meegegeven.

Geplaatst met instemming van de nabestaanden
Rianne is een fictieve naam