Al sinds haar tweeëntwintigste is Chantal Overgoor (39) betrokken bij Sensire, eerst als verzorgende IG, daarna als verpleegkundige en nu als leerling hbo-V. Steeds meer doet de zorg een beroep op de zelfstandigheid van mensen. “Er is een omslagpunt geweest, ook bij Sensire. Waar we eerst de zorg overnamen van de klant, begeleiden we mensen nu zoveel mogelijk naar zelfstandigheid.”
De tekorten in de zorg en de toename aan mensen met een zorgvraag zijn van grote invloed op de transitie. “Er móest iets gebeuren. Anders zaten we nu met een nog grotere populatie in de zorg en waren de tekorten groter dan nu.” Volgens Chantal is er veel veranderd. Waar sommige mensen een paar jaar geleden nog vier tot zes keer zorg per dag kregen, zie je dat vandaag de dag niet meer. Klanten worden nu gestimuleerd om zo veel mogelijk zelf te doen.
In het begin stuitte dit weleens op verzet – binnen de organisatie, maar ook bij klanten. “Een klant merkte op dat hij bij mij altijd zoveel zelf moest doen”, zegt Chantal. “Kennelijk was dit bij mijn collega’s niet zo. Het heeft ook wel even geduurd voordat de nieuwe manier van werken was ingeburgerd. Toen deze klant zichzelf uiteindelijk weer kon redden, zei hij: ‘Nu snap ik wat je bedoelde, ik ben blij dat ik mijn zelfstandigheid terug heb.’”
“Altijd vragen we of de klant het zelf kan. Op lange termijn voelen ze zich hierdoor fitter en actiever. Als iemand ziek is, dan kunnen we natuurlijk de huisarts voor ze bellen. Maar vaak kunnen ze dit zelf ook. We hoeven niet altijd als tussenpersoon te fungeren. Andersom moeten we mensen ook weleens afremmen. Wanneer zelf aankleden veel energie kost, dan kijken we wat we in zorg kunnen bieden. Zo houdt de klant genoeg energie over om boodschappen te doen of een kopje koffie te drinken met de buurman. Het is ons doel om een stukje zorg weg te nemen bij de klant, zodat dagelijkse dingen zoveel mogelijk kunnen doorgaan.”
Geen dag is hetzelfde en geen mens is gelijk"
Werken in de zorg vraagt om maatwerk. Het is aan de professional om te achterhalen wat er precies nodig is, een ingewikkeld proces dat begint bij de wijkverpleegkundige. “Hier komt de zorgvraag binnen. Vervolgens gaan wij als verpleegkundigen dieper in gesprek met de klant. Waar wordt iemand blij van? Wat is de wens? Door in gesprek te gaan, ontdek je wat er echt nodig is. Hierop stemmen we de zorg af.”
“Dit is soms best ingewikkeld”, vertelt Chantal. “Er was eens een klant met dementie, in korte tijd verslechterde haar situatie. Een plekje in kleinschalig wonen zou beter voor haar zijn, hiervoor stond ze op de wachtlijst. Met een paar familieleden nam ze er alvast een kijkje. ‘Daar ga ik echt niet wonen’, zei ze na afloop. ‘Wat een oud gebouw, ik vind het helemaal niks.’ Om erachter te komen wat precies het probleem was, ging ik met haar praten. Zag ze de noodzaak van begeleiding, structuur en 24-uurszorg wel? In het gesprek hadden we het over hoe het met haar ging, zo was ze regelmatig de weg kwijt. Toch hield ze voet bij stuk; ze wilde niet verhuizen. Dit zijn lastige dingen, want iemand met tegenzin verhuizen is niet wat je wilt. Terwijl zorg in nabijheid wel beter voor haar zou zijn…”
Ook zit er soms een andere vraag achter de zorgvraag. “Iemand die vraagt om 24-uurs zorg, is niet per definitie zorgbehoevend. Het kan zijn dat eenzaamheid hierin een grote rol speelt. Ik herinner me een klant die twee keer per week hulp nodig had bij het douchen. Ze was bang dat ze zou vallen. Ik ging een paar keer met haar meekijken, ze kon het prima zelf. Het was vooral de angst die haar belemmerde. We gingen in gesprek: wat had ze nodig? Nu doucht ze met zorg op afstand. Haar angst is serieus genomen en ze heeft haar zelfstandigheid behouden.”
Niet alleen de klant zelf, ook familieleden worden actief betrokken bij het zorgproces. “Eerder kwamen we weleens voor de zorg, terwijl de familie erbij zat. Dat is nu niet meer vaak zo. Familieleden kunnen bijvoorbeeld de medicijnen klaarleggen of zorgen voor het eten. Tegenwoordig benaderen ze ons ook weleens met de vraag of ze iets kunnen doen, omdat ze er tóch zijn. Zo is er steeds meer overleg en dat is positief.”
Volgens Chantal is werken in de zorg uitdagend. “Het is en blijft een bijzonder vak. Geen dag is hetzelfde, geen mens is gelijk en iedereen reageert anders. En Sensire is een fijne organisatie die met de tijd meegaat en altijd mogelijkheden ziet. Er is veel veranderd en daar moeten we soms aan wennen, maar ik ben vooral blij met de ontwikkelingen die er zijn. Omdat we samen gaan voor de klant.”